ΟΙ ΓΑΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΗ

Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος αντιπρόσωπος από τα ωφέλιμα ζώα του αγρού, του κήπου και λειβαδιού είναι το σκουλήκι με το επιστημονικό όνομα Lumbricus Terestris. Είναι, σε μήκος, το μεγαλύτερο σκουλήκι (μέχρι 20 εκ.) σε σύγκριση μ ε το σκουλήκι της κομπόστ (τεχνητή κοπριά) που λέγεται Eisenia Foetida, έχει χρώμα κοκκινωπό και φθάνει σε μήκος τα 6-8 εκ.

Ο πρώτος που ασχολήθηκε επιστημονικά με τα σκουλήκια, πριν από εκατό χρόνια, ήταν ο Κάρολος Δαρβίνος…

Ανάμεσα στα πολλά που παρατήρησε, βρήκε ότι τα σκουλήκια σ’ ένα γόνιμο λειβάδι είναι τόσα πολλά που θα μπορούσαν να ζυγίζουν όσο το βάρος μιας αγελάδας. Το δε χώμα που κατεργάζονται, τρώνε και βγάζουν στην επιφάνεια σαν κοπριά, ανέρχεται στους τριάντα τόνους κατά εκτάριο και χρόνο.

Και ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) χαρακτήρισε τα σκουλήκια σαν τα «εντόσθια» της γης.

Οι γάλλοι γεωργοί λένε : Το αλέτρι είναι ένα από τα σπουδαιότερα γεωργικά εργαλεία που εφεύρε ο άνθρωπος. Όμως, αυτό που όργωνε από πιο νωρίς τα χωράφια, είναι το σκουλήκι.

Από τα 39 σπουδαιότερα είδη σκουληκιών που υπάρχουν στην Ευρώπη, τα 8 είδη έχουν σημασία για τους γεωργούς, τους κηπουρούς, τους ψαράδες και τους σκωληκοτρόφους.

Τα σκουλήκια δεν έχουν δόντια και έτσι δεν μπορούν να φάνε τις ρίζες των φυτών, όπως πολλοί νομίζουν και τα κατατρέχουν.

Τα σκουλήκια τρώνε χώμα και τα στο χώμα υπάρχοντα βακτηρίδια, μύκητες, φύκια και άλλες χουμικές ουσίες.

Στο πεπτικό σύστημα (στομάχι, έντερο) γίνεται μια χημική διάλυση των τροφών, όπου πληθαίνουν και διάφοροι μικρο-οργανισμοί ( κατά Ruschmann,1953/54) οι οποίοι αποβάλλονται με τα απορρίμματα.

Τα σκουλήκια σαν ζωντανοί οργανισμοί έχουν ανάγκη από τροφή . Για να τα έχουμε στα χωράφια και στον κήπο μας, πρέπει να φροντίζουμε για οργανική ουσία, για απορρίμματα και σάπια φυτά, για υγρασία υπό εδαφοκάλυψη και για μια σχετική θερμοκρασία.

Τι καλό κάνουν τα σκουλήκια στο έδαφος

Τα σκουλήκια φροντίζουν για τη χουμοποίηση της κοπριάς ( κομπόστ) δίχως δυσάρεστες οσμές. Τα διάφορα φύλλα και οι άλλες οργανικές ουσίες που καταβροχθίζονται από αυτά περνάνε από επεξεργασία στο σώμα τους μαζί με το χώμα και τα χωνευτικά εκρίμματα.

Τα απορρίμματά τους δεν είναι τίποτε άλλο παρά θρεπτικός χούμος (αργιλοχουμικά συμπλέγματα) ο οποίος περιέχει επτά φορές περισσότερο άζωτο, τρεις φορές κάλιο, δύο φορές Φώσφορο, δύο φορές ασβέστιο και έξι φορές περισσότερο μαγνήσιο σε σύγκριση με το ακατέργαστο από τα σκουλήκια χώμα. Και το σπουδαίο είναι, ότι ο χούμος αυτός (σκουληκόχωμα) είναι ένας διαρκής και σταθερός χούμος που διαλύεται αργά και δεν αλιώνεται η σύστασή του. Σαν ζωϊφιο του εδάφους, το σκουλήκι ανοίγει στοές και τρύπες όπου μπορεί να εισέλθει περισσότερο νερό και οξυγόνο και οι ρίζες των φυτών να πάνε ευκολότερα πιο βαθειά.

Οι γεωργοί που καλλιεργούν βιολογικά έχουν καταλάβει την αξία των σκουληκιών και φροντίζουν με κάθε τρόπο και μέσο να πολλαπλασιάσουν και να διατηρήσουν τον «φιλόπονο» και «ακάματο» αυτό βοηθό στα χωράφια και στους κήπους τους.

Πολλοί, σε πολλά κράτη της Ευρώπης, τρέφουν σκουλήκια σαν επιχείρηση (σκωληκοτρόφοι) και τα διαθέτουν στους γεωργούς και κηπουρούς που καλλιεργούν βιολογικά.

Παρά την αναμφισβήτητη σημασία των σκουληκιών για παραγωγικότητα και ποιότητα προϊόντων, υπάρχουν γεωργοί και παραγωγοί κηπευτικών που ραντίζουν με φυτοφάρμακα και λιπαίνουν υπερβολικά με χημικά λιπάσματα.

Από το βιβλίο του Αναστάσιου Άλκιμου

«ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ»

Εκδόσεις ΨΥΧΑΛΟΥ