Στέλιος Καζαντζίδης – 10 χρόνια από το θάνατό του (βίντεο)

Δέκα χρόνια, συμπληρώνονται σήμερα, 14 Σεπτεμβρίου, από το θάνατο του Στέλιου Καζαντζίδη, αυτής της μεγάλης και αξεπέραστης φωνής του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. 


Ο «Στελάρας», όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του, έφυγε σε ηλικία 70 ετών, μετά από οδυνηρή πάλη με τον καρκίνο, που βάσταξε 161 μερόνυχτα. 


Τον έκλαψε τότε όλη η Ελλάδα και παρά τη δεκαετία που πέρασε έμεινε αξέχαστος χάρη στα τραγούδια του που συνεπαίρνουν όχι μόνο τους μεγάλους σε ηλικία αλλά ακόμη και τη νεολαία…


Η παρουσία του Στέλιου Καζαντζίδη, από τα 18 του χρόνια, στο χώρο του γνήσιου λαϊκού τραγουδιού, συνδέεται άμεσα με τα γεγονότα και προβλήματα ενός λαού που αγωνιζόταν να στηριχθεί στα πόδια του ύστερα από τον σκληρό αγώνα κατά της χιτλεροφασιστικής κατοχής και την μπόρα του εμφυλίου πολέμου. 


Παιδί που έζησε όλες αυτές τις εμπειρίες ο Στέλιος, ζυμωμένος με το λαϊκό στοιχείο, με όπλο την ουράνια φωνή του, βγήκε με την κιθάρα του να τραγουδήσει τα βάσανα και τους καημούς της φτωχογειτονιάς, που ήταν και δικά του βάσανα.


Από μικρός στην ορφάνια και στη βιοπάλη


Ορφάνεψε πολύ μικρός από πατέρα. Οι δυσκολίες της ζωής τον έφεραν αντιμέτωπο με τη σκληρή καθημερινή πραγματικότητα. Κουβαλούσε βαλίτσες από την Ομόνοια σε σταθμούς λεωφορείων και τρένων. Πουλούσε νερό με τον μαστραπά και το κύπελλο, στην κεντρική αγορά της Αθήνας. 


Τις νύχτες κοιμόταν στα παγκάκια της Ομόνοιας για να μην ξοδέψει το χαρτζιλίκι που μάζευε και να το πάει τα Σαββατοκύριακα στη μάνα του στη Νέα Ιωνία, για να αγοράσουν γάλα για τον μικρότερο αδελφό του.


Αργότερα, ο Στέλιος έκανε ακόμη πιο σκληρές δουλειές. Κουβάλησε τόνους ολόκληρους ασβέστη και τσιμέντο με το πηλοφόρι στις οικοδομές της Ιωνίας και της Φιλαδέλφειας. 


Ο Γολγοθάς που σφράγισε τα παιδικά και εφηβικά χρόνια του Καζαντζίδη τελείωσε στο υφαντουργείο «Έσπερος» στον Περισσό, όπου άλλαξε πορεία και μπήκε στο λαϊκό τραγούδι. Στην αρχή στο λαϊκό πάλκο και λίγο μετά στο στούντιο. Αλλά και στην καινούργια του δουλειά τα πράγματα δεν ήταν τόσο εύκολα. Πέρασε δύσκολες στιγμές. 


Ένας διαρκής, υποχθόνιος αλλά και φανερός πόλεμος από «φίλους» και αντίπαλους ανταγωνιστές.


Αδιάκοπη λατρεία

Ασπίδα του σ’ αυτόν τον πολύχρονο πόλεμο, η παθολογική και αδιάκοπη λατρεία του κόσμου στο πρόσωπό του, μα κυρίως στο έργο του, με τα χίλια και πλέον λαϊκά τραγούδια του, τα οποία στην πλειοψηφία τους αποτελούν όπλο κατά της κοινωνικής αδικίας. 


Λόγια απλά, λιτά, κατανοητά, που μπορεί να μην τα έγραψαν ποιητές, αλλά απλοί άνθρωποι, οι οποίοι βίωσαν δύσκολες εποχές και σκληρά γεγονότα. 


Είναι οι λαϊκοί στιχουργοί που μίλησαν με τη φωνή του Καζαντζίδη και τις μελωδίες των λαϊκών συνθετών, στις ευαίσθητες ψυχές των απλών Ελλήνων. 


Αυτά τα τραγούδια που είπε ο Καζαντζίδης μπορεί να μην έχουν μεγάλους οραματισμούς. Κρύβουν όμως μια δυναμική με άμεσους προβληματισμούς.


Ένας μοναδικός λαϊκός καλλιτέχνης


Οι πέντε τελευταίες δεκαετίες που πέρασαν είναι στενά δεμένες με τη φωνή και τα τραγούδια του Καζαντζίδη. Αυτού του μοναδικού καλλιτέχνη, ο οποίος συνειδητά υπηρέτησε το κοινωνικό λαϊκό τραγούδι. 


Μέσα από αυτές τις δεκαετίες περνούν σαν κινηματογραφικό φιλμ, σαν θρίλερ ακόμη, στιγμές που σημάδεψαν την πολυτάραχη ζωή και πορεία του Στέλιου Καζαντζίδη αλλά και τη δική μας ζωή, με αλληλουχία γεγονότων.


H πρώτη επαγγελματική εμφάνιση για τον Στέλιο, στου Μπόκαρη στην Κηφισιά, το 1950.


Πρώτος δίσκος τον Ιούνιο του 1952 με το τραγούδι του Καλδάρα «Για μπάνιο πας» και πρώτη απογοήτευση. Ο δίσκος δεν πούλησε. Δεύτερο τραγούδι «Οι βαλίτσες» του Γιάννη Παπαϊωάννου, έγινε μεγάλη επιτυχία. Από εκεί και πέρα σερί επιτυχιών και συνεχής άνοδος με εμφανίσεις σε γνωστά πλέον λαϊκά κέντρα «Θείος», «Μπερτζελέτος», «Ροσινιόλ». 


Γνωριμία, αρραβώνας και συνεργασία με την Καίτη Γκρέυ, ως το καλοκαίρι του 1957. Σουξέ της εποχής το «Απόψε φίλα με» του Χιώτη. Το είπε με την Γκρέυ. Μετά χώρισαν.


Από την Καίτη Γκρέυ στη Μαρινέλλα

Η επόμενη 8ετία (1957-1965) είναι ίσως η πιο γόνιμη και δημιουργική περίοδος για τον Στέλιο Καζαντζίδη. Γνώρισε την Μαρινέλλα στη Θεσσαλονίκη. Έσμιξαν στο τραγούδι και στη ζωή. Ταίριαξαν οι φωνές και οι καρδιές τους. 


Συνεργάστηκαν και έκαναν επιτυχίες με τους κορυφαίους συνθέτες του λαϊκού και του έντεχνου τραγουδιού.


Η οκταετία 1957-1965 έφερε τον Στέλιο Καζαντζίδη στο απόγειο της δόξας και του μεγαλείου του. Στα λαϊκά κέντρα όπου εμφανιζόταν και τραγουδούσε για ολόκληρες σεζόν, όλα σχεδόν τα τραπέζια ήταν ρεζερβέ, ενώ ουρές από εκατοντάδες άτομα σχηματίζονταν τις νύχτες στις εισόδους των μαγαζιών. 


Στο θερινό κέντρο του «Κουλουριώτη», στην παραλία Μοσχάτου, οι θαυμαστές του Στέλιου σκαρφάλωναν στους τοίχους ώρες ολόκληρες και έβλεπαν όλο το πρόγραμμα την ώρα που τραγουδούσαν ο Καζαντζίδης, η Μαρινέλλα και οι συνεργάτες τους.


Εγκαταλείπει τη νύχτα


Μέσα από αφηγήσεις φίλων του (επωνύμων ή όχι) και από μαρτυρίες παλιών λαϊκών δημιουργών (που δεν ζουν πια, όπως π.χ. ο Γιάννης Παπαϊωάννου) κάποιοι «νονοί της νύχτας», στις αρχές της δεκαετίας του 1960, απείλησαν ανοιχτά και σοβαρά τη ζωή του Καζαντζίδη, ο οποίος, λόγω χαρακτήρα, είχε πλέον αντιληφθεί και έλεγε ότι η νύχτα δεν του πάει καθόλου και σε πολύ νέα ηλικία έπρεπε να εγκαταλείψει αυτά τα κέντρα, πράγμα που έκανε το 1965. 


Και αυτή την απόφασή του ο Στέλιος τη χαρακτήρισε στάση ζωής.


Ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Μαρινέλλα παντρεύονται τον Μάιο του 1964 και χωρίζουν το 1966. Στα τέλη του 1965 ο Καζαντζίδης εγκαταλείπει για πάντα τις δημόσιες εμφανίσεις στις 30 Δεκεμβρίου του 1965, όταν εμφανιζόταν στο κέντρο «Φαληρικόν», Ηπείρου και Αχαρνών. 


Ο Στέλιος επέμεινε σ’ αυτήν την απόφασή του, παρά τις δελεαστικές προτάσεις που του γίνονταν συνεχώς επί 32 χρόνια. Δέκα χρόνια μετά την οριστική αποχώρησή του από τα κέντρα και τη νύχτα, νέες συμπληγάδες ορθώνονται από κυκλώματα για τον Στέλιο Καζαντζίδη, που επικοινωνεί πλέον με το κοινό μόνο με δίσκους. Αλλά και αυτή η επικοινωνία καταργείται. 


Δεν κυκλοφορεί δίσκους για δώδεκα χρόνια. Και μάλιστα, σε μία περίοδο που ο Καζαντζίδης ήταν στην πιο ώριμη στιγμή της μεγάλης πορείας του στο λαϊκό τραγούδι.


Το 1987 ο Στέλιος ξανατραγούδησε. Άρχισε να ηχογραφεί δίσκους. Από τότε τραγουδούσε μόνο στο στούντιο. Η φωνή του, όσο περνούσαν τα χρόνια, ήταν πιο καθαρή, πιο δυνατή.


Η είδηση του θανάτου του Στέλιου Καζαντζίδη έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω των δύο μεγάλων ειδησεογραφικών πρακτορείων, Ρώυτερ και Ασοσιέιτεντ Πρες. Τα δύο πρακτορεία περιέγραψαν κύριες στιγμές της ζωής του Στέλιου Καζαντζίδη και στάθηκαν ιδιαίτερα στον χαρακτήρα των τραγουδιών του..


Ταινίες που τραγούδησε

1959: Η κυρία δήμαρχος, 1961: Μάνα μου παραστράτησα, 1962: Κλάψε φτωχή μου καρδιά. (Φεύγω με πίκρα στα ξένα), 1965: Η προδομένη, 1965: Δεν μπορούν να μας χωρίσουν, 1965: Η τιμωρία. (Να φύγω – να φύγω), 1965: Οι καταφρονεμένοι, 1965: Αφήστε με να ζήσω, 1965: Οι αδίστακτοι. (Ποιος δρόμος), 1966: Η αχάριστη, 1967: Η ώρα της δικαιοσύνης, 1967: Τα ψίχουλα του κόσμου, 1967: Ο γεροντοκόρος, 1967: Σαπίλα και αριστοκρατία, 1968: Άδικη κατάρα, 1968: Ο Γίγας της Κυψέλης, 1968: Οι άνδρες δεν λυγίζουν ποτέ, 1970: Φουκαράδες και λεφτάδες.

 

24gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 1936 (ΒΙΝΤΕΟ)

Δείτε στη συνέχεια το υπόλοιπο ντοκιμαντέρ

 

Δείτε επίσης

Πως καθιερώθηκε η Εργατική Πρωτομαγιά

"ΕΦΥΓΕ" Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ

Έχασε την μάχη για τη ζωή ο Νίκος Παπάζογλου, ο οποίος «έφυγε» το πρωί της Κυριακής σε ηλικία 63 ετών.

Η κηδεία του θα γίνει αύριο στις 16:00, από τον ιερό ναό Αγίου Θεράποντα στην Τούμπα.

Ο γνωστός τραγουδοποιός άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του, ενώ μία εβδομάδα πριν είχε βγει από το νοσοκομείο, καθώς τα τελευταία δύο χρόνια «πάλευε» με τον καρκίνο…

Λίγα λόγια για την ζωή και την καριέρα του

Από τα γνήσια παιδιά της Μακεδονίας ο Νίκος Παπάζογλου, γέννημα θρέμμα Θεσσαλονίκης. Από εκεί ξεκινά τη συστηματική του απασχόληση με τη μουσική στα τέλη της δεκαετίας του ’60.

Σε ένα μικρό στούντιο γράφει τα πρώτα του τραγούδια και κάποια από αυτά τραγουδιούνται από τον Πασχάλη, τον οποίο αντικατέστησε στους OLYMPIANS για να κάνει τη στρατιωτική του θητεία!

Οι αρχές της δεκαετίας του ’70 τον βρίσκουν στο Aachen της Γερμανίας με το Σαλονικιώτικο συγκρότημα ZEALOT (ΖΗΛΩΤΗΣ). Κάνει προσπάθειες να προωθήσει τη δουλειά του στον ευρωπαϊκό χώρο και ηχογραφεί κάποια κομμάτια στο Μιλάνο.

Επιστρέφει στα πάτρια εδάφη το 1976. Το 1977 συμμετέχει στην παράσταση «Αχαρνής ο Αριστοφάνης που γύρισε από τα θυμαράκια», γεγονός που τον φέρνει σε επαφή με τους Διονύση Σαββόπουλο και Μανώλη Ρασούλη. Με αφορμή αυτή την παράσταση κυκλοφορεί ο ομώτιτλος δίσκος στον οποίο επίσης συμμετείχε.

Δυο χρόνια μετά, οι τρεις τους και ο Νίκος Ξυδάκης δημιουργούν αυτό που έμελλε να αφήσει σφραγίδα στη νεοελληνική μουσική σκηνή, το δίσκο «Η εκδίκηση της Γυφτιάς» με την χαμογελαστή εικόνα του Νίκου σε πρώτο πλάνο.

«Τρελλή κι αδέσποτη», «Κανείς εδώ δεν τραγουδά» και άλλα έντεκα κομμάτια που αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν όσο λίγα.

Εχει ήδη με προσωπική εργασία και μεράκι «οικοδομήσει» το στούντιο του στην Κάτω Τούμπα, το γνωστό ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ το οποίο γίνεται γι’ αυτόν εργαλείο δημιουργίας μερικών από τα καλύτερα τραγούδια της τελευταίας εικοσαετίας στην Ελλάδα.

Έπεται λοιπόν συνέχεια, το 1979 με το «ΔΗΘΕΝ» των Ξυδάκη – Ρασούλη, στο οποίο τραγουδά μαζί με τον Δημήτρη Κοντογιάννη και τη Σοφία Διαμαντή.

Το 1983 πραγματοποιεί μερικές εμφανίσεις στο ΖΟΟΜ στην Αθήνα με την «Ταχεία Θεσσαλονίκης» που δεν είχαν την αναμενόμενη από το κοινό ανταπόκριση.

Την ίδια χρονιά συγκεντρώνει ότι είχε βγάλει από το πλούσιο υλικό της ψυχή του σε μελωδία με στίχο στο γνωστό σε όλους μας δίσκο «ΧΑΡΑΤΣΙ». Με αυτή τη δουλειά δεν κάνει απλά μια ακόμα έκπληξη αλλά σφραγίζει την ελληνική μουσική των νεότερων χρόνων. Δίσκος σταθμός, «επηρεάζει» αρκετούς νεότερους τραγουδοποιούς και σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους που κυκλοφορεί ο Παπάζογλου αργότερα, δημιουργείται η «σχολή της Σαλλονίκης», το «ρεύμα Παπάζογλου»… Ο χαρακτηρισμός αφορά καλλιτέχνες που ακολουθούν τα χνάρια του και διδάσκονται από το ύφος του.

Στο «ΧΑΡΑΤΣΙ» ο Νίκος παντρεύει τη ροκιά με το «αχ», το μπαγλαμαδάκι με την ηλεκτρική κιθάρα και το τσέλο με το μπουζούκι σε ένα εκπληκτικό άκουσμα, αποδεικνύοντας πως ότι είναι γνήσιο δεν έχει όρια και κανονισμούς.

Στο εσωτερικό αυτής της δουλειάς ο ίδιος σημειώνει:

«Η μουσική μας παιδεία, αν μπορεί να ονομαστεί έτσι, είναι ένας κυκεώνας και φαίνεται αυτό στη μουσική που συνθέτουμε, φαίνεται και στις επιλογές μας όταν η ανάγκη και η ευκολία μας θέτουν μπροστά σε εκβιαστικά διλήμματα, οπόταν και αναγκαζόμαστε να πάρουμε θέση. Πάντως όποια απόφαση και να πάρουμε, προδίδουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας, γιατί τα ετερόκλητα μας συνιστούν. Η αγάπη είναι ισχυρότερο πράγμα από τη διαφορά, το ζήτημα είναι να συγκεράσουμε τις μουσικές μας αντιθέσεις, που είναι και οι δικές μας αντιθέσεις, σ’ ένα μεικτό και νόμιμο μουσικό είδος».

Το μήνυμα του Νίκου βρήκε χιλιάδες αποδέκτες, αν κρίνει κανείς το γεγονός ότι εκτός από την αρχική κυκλοφορία του, επανακυκλοφορεί στην αγορά (cd) το 1988 και το 1996!

Είκοσι χρόνια μετά και το κλασσικό τραγούδι «ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ» στάζει μέλι, αγαπιέται, σκούπιζει δακρυσμένα μάγουλα και σιγοτραγουδιέται ακόμα με το ίδιο πάθος.

Όπως επίσης ο «Υδροχόος», «Λεμόνι στην πορτοκαλιά» του Μανώλη Ρασούλη και της Βάσως Αλαγιάννη, το «Χαράτσι» του Σιμώτα (στίχος) και τα «Καρυάτιδα», «Στάλα-στάλα», «Με το τραγούδι», «Ευχή», «Χθες βράδυ», «Πέρασα έτσι», «Χτυπάει τηλέφωνο».

Εκτός όμως από τις προσωπικές του δουλειές, τον συναντάμε στη «Ρεζέρβα» (1984) και στο «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι» (1986) του Σαββόπουλου. Επίσης στο «Πότε Βούδας πότε Κούδας» δίσκος του Μ. Ρασούλη (1986) όπου τραγουδά το ομότιτλο κομμάτι. Αλλά και στο «Σείριο υπάρχουνε παιδιά» του Χατζιδάκη το 1988.

Στο δίσκο «Ολοι δικοί μας είμαστε» με τους Μ. Ρασούλη, Χ. Νικολόπουλο και Π. Τερζή και στο «Σκόρπια 1» του Μ. Ρασούλη με τη Γλυκερία.

Παράλληλα κυκλοφορούν και οι δικοί του δίσκοι «ΜΕΣΩ ΝΕΦΩΝ» το 1986 και «ΣΥΝΕΡΓΑ» το 1991. Την ίδια χρονιά 30 Σεπτέμβρη 1991 ηχογραφεί και κυκλοφορεί την «ΕΠΙΤΟΠΙΟΣ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ» από το θέατρο του Λυκαβηττού.

Διαχρονικές σιωπηλές επιτυχίες, τα τραγούδια των δίσκων του, «Ένα κι ένα», «Ο μοναχός ο άνθρωπος», «Στη ρωγμή του χρόνου», «Φύσηξε ο Βαρδάρης», «Καλημέρα», «Είναι αργά», «Απόψε σιωπηλοί», «Δεν είμαι ποιητής», «Νυκτερινό Α’ και Β'», «Όμως εγώ», «Μάτια μου» και τόσες άλλες.

Το 1995 κυκλοφορεί η τελευταία του (μέχρι σήμερα) δουλειά «ΟΤΑΝ ΚΥΝΔΥΝΕΥΕΙΣ ΠΑΙΞΕ ΤΗΝ ΠΟΥΡΟΥΔΑ» (πουρούδα: στα κυπριακά το κλάξον του ποδηλάτου).

Όλες οι δουλειές του έχουν ηχογραφηθεί στο ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ με την ετικέτα «Στρόγγυλοι δίσκοι».

Άξιες αναφοράς είναι και οι συνεργασίες του (στις περισσότερες είχε την επιμέλεια) με το Μανώλη Λιδάκη, τη Γλυκερία, τη Χορωδία Αιγαίου, τη Σαραγούδα Γιασεμή, τους Παλαιολόγους, το Λουδοβίκο των Ανωγείων, τη Νένα Βενετσάνου, τη Λιζέτα Καλημέρη, την Κατερίνα Σιαπάντα, τη Όλγα Δεραινίτη κ.α. 

Η φωνή του ήταν προικισμένη με ιδιαίτερη χαρακτηριστική χροιά. Βαθύς λυγμός το άκουσμά της, τραγουδοποιός που νιώθει ό,τι με μελωδία ξεστομίζει. Η πορεία και το ύφος του πιστοποιούν όχι απλά τη γνησιότητά του, αλλα μας μαθαίνουν πως τα τραγούδια που είναι αληθινά, αγγίζουν την ψυχή μας χωρίς επεξεργασία και υστερίες. 

οχι αλλο καρβουνο

Λίγα λόγια για τη ζωή και το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη που "έφυγε" στις 29 Μαρτίου 2011

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης του Στεφάνου (3 Δεκεμβρίου 1922 – 29 Μαρτίου2011) ήταν Έλληνας θεατρικός συγγραφέας και δημοσιογράφος. 
 
Γεννήθηκε στη Νάξο στις 3 Δεκεμβρίου του 1922. Το 1935 η οικογένειά του έρχεται για μόνιμη εγκατάσταση στη Νίκαια. Στη κατοχή αναμείχθηκε στην αντίσταση αλλά όταν συνελήφθη από τους Γερμανούς (1943) οδηγήθηκε και κρατήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν μέχρι τις 5 Μαΐου1945 οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις… 

Όταν γυρίζει στην Ελλάδα, οι παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, το χειμώνα του 1945-46, τον συναρπάζουν… «εκεί ανακάλυψα τον εαυτό μου και τον προορισμό μου». Αν και δεν ολοκλήρωσε γυμνασιακή μόρφωση έδειξε ιδιαίτερη αφοσίωση στο γράψιμο. Τον Καμπανέλλη ανακάλυψε ο Αδαμάντιος Λεμός. Το πρώτο θεατρικό έργο του ήταν «ο Χορός πάνω στα στάχυα» που παρουσιάστηκε τη θερινή θεατρική περίοδο 1950 από το θίασο Λεμού στο Θέατρο «Διονύσια» της Καλλιθέας.
 
Παντρεύτηκε την ηθοποιό Τάνια Σαββοπούλου.
 
Από τα θεατρικά του έργα τα πλέον γνωστά είναι «Έβδομη μέρα της δημιουργίας», «Η Αυλή των θαυμάτων», «Ηλικία της νύχτας», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Γειτονιά των Αγγέλων», «Βίβα Ασπασία», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», «Αποικία των τιμωρημένων», «Το μεγάλο μας τσίρκο», «Ο εχθρός λαός» και «Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα».
Βρισκόταν νοσηλευόμενος σε μονάδα εντατικής θεραπείας μετά από επιπλοκή λόγω της νεφροπάθειας από την οποία έπασχε.
Απεβίωσε στις 29 Μαρτίου 2011 λίγες μέρες μετά το θάνατο της γυναίκας του Νίκης.
 
Όλα τα έργα που παίχτηκαν

Χορός πάνω στα στάχυα – Θίασος Αδ. Λεμού, 1950
Έβδομη μέρα της δημιουργίας – Εθνικό Θέατρο, Β’ Σκηνή, 1955-56
Αυτός και το παντελόνι του και Κρυφή ζωή (μονόπρακτα) – Βασ. Διαμαντόπουλος, 1957
Η Αυλή των Θαυμάτων – Θέατρο Τέχνης, 1957-58
Η ηλικία της νύχτας – Θέατρο Τέχνης, 1958-59
Ο Γορίλας και η Ορτανσία – Θίασος Ε. Βεργή, 1959
Παραμύθι χωρίς Όνομα – Νέο Θέατρο Βασ. Διαμαντόπουλου – Μαρ. Αλκαίου 1959-60
Γειτονιά των αγγέλων – Θίασος Καρέζη, 1963-64
Βίβα Ασπασία – Θίασος Καρέζη, 1966-67
Οδυσσέα γύρισε σπίτι – Θέατρο Τέχνης, 1966-67
Αποικία των τιμωρημένων – Πειραματικό Θέατρο Ριάλδη, 1970-71
Ασπασία – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1971-72
Το μεγάλο μας τσίρκο – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1972-73
Το κουκί και το ρεβύθι – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1974
Ο εχθρός λαός – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1975
Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα – Θέατρο Τέχνης, 1976-77
Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού – Θέατρο Τέχνης, 1978-79
Ο μπαμπάς ο πόλεμος – Θέατρο Τέχνης, 1981
Ο αόρατος Θίασος – Εθνικό Θέατρο, 1988
Ο δρόμος περνά από μέσα – 1992
 
Έγραψε επίσης σενάρια κινηματογραφικών ταινιών κυριότερα των οποίων είναι:
 
Στέλλα σε σκηνοθεσία Κακογιάννη.
Ο δράκος σε σκηνοθεσία Κούνδουρου.
Αρπαγή της Περσεφόνης σε σκηνοθεσία Γρηγορίου.
Το κανόνι και τ΄ αηδόνι σε σκηνοθεσία Ιάκωβου και Γιώργου Καμπανέλλη.
Κορίτσια στον ήλιο σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη.
 
Επίσης ο Ιάκωβος Καμπανέλλης συνέγραψε και το βιβλίο «Μαουτχάουζεν». Έργα του Ι.Κ. έχουν μεταφρασθεί και παιχτεί στην Αγγλία, Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Σουηδία. Ασχολήθηκε επίσης με τη δημοσιογραφία στις εφημερίδες «Ελευθερία» (1963-65), «Ανένδοτος» (1965-66) και από το 1975 στα «Νέα». Υπήρξε επίσης μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.

OXI ALLO KAPBOYNO

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και Οδυσσέας Ελύτης

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη και 100 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου μας πεζογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. 

Σε μια προσπάθεια να τιμήσουμε και τους δύο, δημοσιεύουμε αποσπάσματα από το δοκίμιο του ποιητή «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη»…

 

——-

Το φως του Παπαδιαμάντη βρίσκεται μάλλον πιο κοντά στο πανάρχαιο λυχνάρι. Αλλά σ’ ένα λυχνάρι το φως, αν υπάρχει, οφείλεται στο λάδι. Θησαυρισμένο το δικό του από τους ελαιώνες των παιδικών του χρόνων, άργησε ν’ ανέβει στο φιτίλι. Χρόνια και χρόνια φυλαγμένο στο υποσυνείδητό του, γαλήνευε, καταστάλαζε, λαμπικάριζε όλα της παιδικής ηλικίας τα περιστατικά, μ’έναν τρόπο που θα έδινε το δικαίωμα να υποστηρίξει κανείς πως η ωρίμανση του συγγραφέα γινόταν εν αγνοία του εκεί, σε μια περιοχή όπου ο άνθρωπος δε διαθέτει την κουτή ευφυϊα να ξεχωρίζει αυτά που βλέπει απ’ αυτά που αισθάνεται. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει.

——-

Να που βρίσκεται η αληθινή μαγεία του Παπαδιαμάντη. Δε ζητά να τεντώσει τα νεύρα μας, να σείσει πύργους και να επικαλεστεί τέρατα. Οι νύχτες του, ελαφρές σαν το γιασεμί, ακόμη και όταν περιέχουν τρικυμίες, πέφτουν επάνω στην ψυχή μας σαν μεγάλες πεταλούδες που αλλάζουν ολοένα θέση, αφήνοντας μια στιγμή να δούμε στα διάκενα τη χρυσή παραλία όπου θα μπορούσαμε να’ χαμε περπατήσει χωρίς βάρος, χωρίς αμαρτία. Είναι εκεί που βρίσκεται το μεγάλο μυστικό¨ αυτό το «θα μπορούσαμε» είναι ο οίακας που δε γίνεται να γυρίσει, μόνο μας αφήνει με το χέρι μετέωρο ανάμεσα πίκρα και γοητεία, προσδοκώμενο και άφταστο. «Σαν να’χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου.»

——-

Η μεγάλη τέχνη βρίσκεται οπουδήποτε ο άνθρωπος κατορθώνει ν’ αναγνωρίζει τον εαυτό του και να τον εκφράζει με πληρότητα μες στο ελάχιστο.

ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ

(ποίημα του Ο. Ελύτη)

Εδώ που η έρημη ματιά φυσάει τις πέτρες και τ’ αθάνατα
Εδώ που ακούγονται βαθιά τα βήματα του χρόνου
Που ανοίγουνε μεγάλα σύννεφα χρυσά εξαφτέρυγα
Πάνω από τη μετόπη τ’ ουρανού
Πες μου από πού ξεκίνησε η αιωνιότητα
Πες μου ποιο σημάδι που πονείς
Και ποιο το ριζικό της ελεμίνθας
Ώ γη της Βοιωτίας που σε φέγγει ο άνεμος
Τι γίνηκεν η ορχήστρα των γυμνών χεριών κάτω απ’ τ’ ανάχτορα
Το έλεος που ανέβαινε σαν ιερός καπνός
Κι η κλαγγή που ξημέρωνε τη φρίκη των λαών
Όταν ο ήλιος έμπαινε σα θρίαμβος

Όταν η μοίρα σπάραζε στη λόγχη της καρδιάς
Κι άναβαν τα εμφύλια κελαηδίσματα
Τι γίνηκαν οι αθάνατες μάρτιες σπονδές
Οι ελληνικές γραμμές μες στο νερό της χλόης
Λαβώθηκαν τα μέτωπα κι οι αγκώνες
Ο χρόνος από τον πολύ ουρανό κύλησε ρόδινος
Οι άνθρωποι προχωρήσανε
Γεμάτοι οδύνη και όνειρο

Στυφή μορφή! Εξευγενισμένη από τον άνεμο
Θύελλας καλοκαιρινής που τα πυρρόξανθα ίχνη
Αφήνει στις γραμμές των λόφων και των αετών
Στις γραμμές της παλάμης σου του πεπρωμένου
Τι ξέρεις ν’ αντικρίζεις και τι ξέρεις να φορείς
Ντυμένη από τη μουσική των χόρτων και πως προχωρείς
Μέσα απ’ τα ρείκια ή τις αλισφακιές
Στο τελικό σημείο του βέλους
Σ’ αυτό το κοκκινόχωμα της Βοιωτίας
Μέσα στων βράχων το ερημικό εμβατήριο
Θ’ ανάψεις τα χρυσά δεμάτια της φωτιάς
Θα ξεριζώσεις την κακή καρποφορία της θύμησης
Θ’ αφήσεις μια πικρή ψυχή στην άγρια μέντα!

omada-anagnosis.blogspot.com

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

«Το επ’ εμοί, ενόσω ζώ και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω πάντοτε να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστό μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος την φύσιν και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια Ελληνικά ήθη». Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

O Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου του 1851 και πέθανε στις 3 Ιανουαρίου του 1911, στη Σκιάθο. Ο πατέρας του, Αδαμάντιος Εμμανουήλ, ήταν ιερέας. Μεγαλώνοντας σε τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον ήταν φυσικό ο Αλέξανδρος να επηρεαστεί και να συνδεθεί με μια βαθιά ευλάβεια με τον χριστιανισμό και τα εκκλησιαστικά γενικότερα.

Παρόλη τη φτώχεια και τη στέρηση που συνόδεψε τα παιδικά του χρόνια ο Παπαδιαμάντης αγαπάει τα γράμματα και καταφέρνει με πολλές δυσκολίες, μετά από πολλές διακοπές να τελειώσει το γυμνάσιο και να γραφτεί στην φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Όμως δεν θα καταφέρει ποτέ να τελειώσει τις σπουδές του. Παραδίδει μαθήματα για να βγάλει τα προς το ζην και παράλληλα μελετάει με πάθος αρχαία ελληνική γραμματεία αλλά και την Ευρωπαϊκή λογοτεχνία της εποχής του. Μαθαίνει μόνος του αγγλικά και γαλλικά.

Για να ζήσει κάνει μεταφράσεις, δουλεύει ως διορθωτής σε εκδόσεις και δημοσιεύει κείμενα σε εφημερίδες και περιοδικά. Ταυτόχρονα αρχίζει να εκπληρώνει το όνειρο του να γίνει συγγραφέας και κάνει την είσοδο του στα ελληνικά γράμματα με το μυθιστόρημα » Η μετανάστις » που δημοσιεύεται στον Νεολόγο της Πόλης.

Ο κυρ Αλέξανδρος για τους απλούς ανθρώπους που τον γνωρίζουν αλλά και για τους νεους λογοτέχνες της εποχής που τον συναντούν στο στέκι του, το καφενεδάκι της δεξαμενής, εντυπωσιάζει με την πλατιά του μόρφωση αλλά και με τα μυθιστορήματα και διηγήματα του που δημοσιεύει. Εντυπωσιάζει επίσης με την ασκητική μορφή του αλλά και την ασκητική ζωή του. Διάφορα οικογενειακά προβλήματα, η οικονομικές του δυσκολίες αλλά και ο θάνατος του αδερφού του, τον οδηγούν στον αλκοολισμό.

Το 1908 αποφασίζει να επιστρέψει στο αγαπημένο του νησί την Σκιάθο για να βρει την ηρεμία και τη γαλήνη που του τόσο πολύ του έλειψαν, έστω στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πεθαίνει μετά από μια σύντομη αρρώστια ενώ λίγες μέρες πριν το ελληνικό κράτος που μέχρι τότε δεν τον είχε βοηθήσει σε τίποτε, τον παρασημοφορεί αναγνωρίζοντας την μεγάλη του πνευματική προσφορά.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης είναι μια ξεχωριστή περίπτωση στα ελληνικά γράμματα. Γράφει σε μια ιδιότυπη αρχαΐζουσα καθαρεύουσα που πιθανόν να χρειάζεται μετάφραση για κάποιον που μιλάει μόνο δημοτική, ενώ τους διαλόγους των απλών ανθρώπων του νησιού του που είναι και οι περισσότεροι ήρωες των διηγημάτων του, τους γράφει στο δημοτική ντοπιολαλιά της Σκιάθου. Παρόλα αυτά τα κείμενα του έχουν τεράστια εκφραστική δύναμη. «Ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων» κατέχει δικαιωματικά μια θέση στο πάνθεον των πιο σημαντικών Ελλήνων λογοτεχνών.

Έργα του

H Μετανάστις
Η Έκπτωτος Ψυχή
Oι Έμποροι των Εθνών
Η Γυφτοπούλα
Το Χριστόψωμο
Η Χήρα Παπαδιά
H Υπηρέτρια.
Η Σταχτομαζώχτρα.
Εξοχική Λαμπρή
Η Μαυρομαντηλού
Ο Φτωχός Άγιος
Ο Αμερικάνος και άλλα
Στο Χριστό στο Κάστρο
Ο Τυφλοσύρτης
Βαρδιάνος στα Σπόρκα
Της Κοκώνας το σπίτι
Η Νοσταλγός
Η Γλυκοφιλούσα
Πατέρα στο σπίτι
Άγια και Πεθαμένα
Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη
T’αγνάντεμα
Tα Δαιμόνια στο ρέμμα
Υπό την Βασιλικήν Δρύν
Η Φόνισσα
Η Φωνή του Δράκου
Ο Πεντάρφανος
Ρεμβασμός του Δεκαπενταύγουστου
Φορτωμένα Κόκκαλα
Το Μοιρολόγι της Φώκιας
Τα Δυο Τέρατα

booksinfo.gr

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Ο Οδυσσέας Ελύτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, γιος του εργοστασιάρχη σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας Παναγιώτη Θ. Αλεπουδέλη και της Μαρίας το γένος Βρανά, που κατάγονταν από τη Μυτιλήνη. Είχε τέσσερις αδερφούς και μια αδερφή τη Μυρσίνη, που πέθανε σε ηλικία είκοσι χρόνων το 1918. Το 1914 το εργοστάσιο μεταφέρθηκε στον Πειραιά και η οικογένεια Αλεπουδέλη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Λόγω της πολιτικής τοποθέτησής του υπέρ του Βενιζέλου, ο Παναγιώτης Αλεπουδέλης φυλακίστηκε και η οικογένειά του διώχτηκε (1920).

Ο Οδυσσέας φοίτησε στο ιδιωτικό λύκειο Δ.Ν.Μακρή (1917-1924) με δασκάλους μεταξύ άλλων τους Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο, Ι.Θ. Κακριδή και Γιάννη Αποστολάκη. Σε παιδική και νεανική ηλικία ταξίδεψε στην Ελλάδα (κυρίως στα νησιά του Αιγαίου) και την Ευρώπη. Το 1924 γράφτηκε στο Γ΄ Γυμνάσιο Αρρένων στην Αθήνα (από όπου αποφοίτησε το 1928) και άρχισε να γράφει στη Διάπλαση των Παίδων. Το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου πέθανε ο πατέρας του από πνευμονία. Από το 1927 ξεκίνησε το εντεινόμενο ενδιαφέρον του για τη λογοτεχνία. 

Το 1929 θεωρείται ως ορόσημο στη ζωή του Ελύτη. Τότε ήρθε σε επαφή με τον Υπερρεαλισμό, μέσω της ποίησης του Λόρκα και του Ελυάρ και έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Τον επόμενο χρόνο γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1933 έγινε μέλος της Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδας του Πανεπιστημίου, μαζί με τους Κωνσταντίνο Τσάτσο, Π.Κανελλόπουλο, Θεόδωρο Συκουτρή και άλλους. Το 1935 ταξίδεψε στη Μυτιλήνη μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο, όπου γνώρισε τη ζωγραφική του Θεόφιλου. Γνωρίστηκε επίσης με τους Κ.Γ.Κατσίμπαλη, Γιώργο Σεφέρη, Γιώργο Θεοτοκά και Α.Καραντώνη, ιδρυτές των Νέων Γραμμάτων, όπου πρωτοδημοσίευσε ποιήματα με το ψευδώνυμο Ελύτης. Το 1936 γνωρίστηκε με τον μετέπειτα στενό φίλο του Νίκο Γκάτσο και στο τέλος του χρόνου κατατάχτηκε στο στρατό, στη σχολή εφέδρων αξιωματικών της Κέρκυρας. Στα τέλη του 1937 μετατέθηκε στην Αθήνα και απολύθηκε το 1938. Το 1940 κατατάχθηκε στη Βόρειο Ήπειρο. Ένα χρόνο αργότερα κινδύνεψε να πεθάνει από κοιλιακό τύφο και γύρισε στην Αθήνα. Το 1945 διορίστηκε διευθυντής προγράμματος της νεοσύστατης τότε Ελληνικής Ραδιοφωνίας με εισήγηση του Γιώργου Σεφέρη (παραιτήθηκε ένα χρόνο αργότερα) και συνεργάστηκε με τα περιοδικά Νέα Γράμματα και Αγγλοελληνική Επιθεώρηση. Από το 1948 ως το 1951 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, από όπου ταξίδεψε στην Ισπανία, την Ιταλία και την Αγγλία. Στο Λονδίνο γνωρίστηκε με το Mario Vitti και τον Pablo Picasso. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα έγινε μέλος της Ομάδας των Δώδεκα (1952-1953), έγινε μέλος του Δ.Σ. του Θεάτρου Τέχνης(1953), του Ελληνικού Χοροδράματος (1955) και επαναδιορίστηκε στην Ελληνική Ραδιοφωνία (από το 1953 ως τη νέα παραίτησή του το 1954). 

Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης ως μεταφραστής. Το 1960 πέθαναν η μητέρα του και ο αδελφός του Κωνσταντίνος. Από το 1961 ταξίδεψε στην Αμερική, τη Σοβιετική Ένωση, τη Βουλγαρία. Το 1965 χρονολογείται και η έναρξη της ενασχόλησής του με τη ζωγραφική και το κολάζ. Μετά το πραξικόπημα του 1967 κατέφυγε στο Παρίσι (1969) και το 1970 ταξίδεψε για τέσσερις μήνες στην Κύπρο (στην Κύπρο ξαναπήγε το 1973). Το 1974 έγινε πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης. Πέθανε το Μάρτη του 1996 στην τελευταία του κατοικία στην οδό Σκουφά. 

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του Οδυσσέα Ελύτη στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1939 με την έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του με τίτλο Προσανατολισμοί. Το 1942 δημοσίευσε το δοκίμιο Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου και το 1943 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή του Ήλιος ο Πρώτος. Ακολούθησαν μεταξύ άλλων το Άξιον Εστί (1959), οι Έξι και μια τύψεις για τον ουρανό (1960), το Μονόγραμμα (στις Βρυξέλλες), το Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά και ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (1971), η Σαπφώ και ο Μικρός Ναυτίλος (1984), τα Ελεγεία της Οξώπετρας (1991), και οι τελευταίες του συλλογές Δυτικά της λύπης και Ο κήπος με τις αυταπάτες (1995).

Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1960) , το Παράσημο Ταξίαρχου του Φοίνικος (1965), με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας (1979), με το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Δήμου Αθηναίων (1982), με το βραβείο Μεσόγειος της Κοινότητας των Μεσογειακών Πανεπιστημίων (1988), με το Παράσημο του Ανώτατου Ταξίαρχου της Λεγεώνας της Τιμής στο Παρίσι (1989). Το 1972 αρνήθηκε βραβείο θεσπισμένο από τη δικτατορία και το 1977 αρνήθηκε την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού. Το 1987 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Ρώμης και της Αθήνας. Εκτός από το ποιητικό του έργο στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν ο τόμος κριτικών κειμένων του Ανοιχτά χαρτιά (1974), ποιητικές και θεατρικές μεταφράσεις του, δοκίμια και πεζογραφήματα. Εικαστικά έργα του παρουσιάστηκαν το 1980 σε έκθεση με κολάζ του και τίτλο Συνεικόνες στην Αθήνα, το 1988 στο Beaubourg της Γαλλίας και το 1992 στο Μουσείο μοντέρνας Τέχνης της Άνδρου. 

Ο Οδυσσέας Ελύτης τοποθετείται από τους ιστορικούς της λογοτεχνίας στους κορυφαίους έλληνες ποιητές του αιώνα μας. Με την ποίησή του υπέταξε τα λεγόμενα ορθόδοξα σχήματα της λογοτεχνικής έκφρασης του υπερρεαλιστικού ρεύματος στην έκφραση της δια βίου πνευματικής αγωνίας του για τον ορισμό της νεοελληνικής ταυτότητας σε σχέση με τη Δύση. Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. 

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1

Ι.Ποίηση
• Προσανατολισμοί. Αθήνα, 1936. (ανάτυπο από το περ. Τα Νέα Γράμματα1 , 11/1935, σ.585-588).
• Οι κλεψύδρες του αγνώστου. Αθήνα, 1937. (ανάτυπο από τα “Επτά νυχτερινά επτάστιχα”, Μακεδονικές Ημέρες5 (Θεσσαλονίκη), 1-2/1937, σ.1-3.
• Προσανατολισμοί. Αθήνα, Πυρσός, 1940.
• Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις Παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα. Αθήνα, Ο Γλάρος, 1943.
• Το Άξιον Εστί. Αθήνα, Ίκαρος, 1959.
• Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό. Αθήνα, Ίκαρος, 1960.
• Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Αθήνα, Ίκαρος, 1962.
• Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Αθήνα, 1971.
• Ο Ήλιος ο ηλιάτορας. Αθήνα, Ίκαρος, 1971.
• Το φωτόδεντρο και Η δέκατη τέταρτη ομορφιά. Αθήνα, Ίκαρος, 1971.
• Το Μονόγραμμα. Famagouste (Chypre), Les Editions de l’ Oiseau, 1971 (πρώτη έκδοση στην Αθήνα, Ίκαρος, 1972).
• Τα ρω του έρωτα. Αθήνα, Αστερίας, 1972.
• Ο Φυλλομάντης. Αθήνα, Αστερίας, 1973.
• Τα ετεροθαλή. Αθήνα, Ίκαρος, 1974.
• Villa Natacha . Θεσσαλονίκη, τραμ, 1973.
• Η καλωσύνη στις λυκοποριές. Espana, Dimitri, 1977.
• Μαρία Νεφέλη. Αθήνα, Ίκαρος, 1978.
• Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας. Αθήνα, Ίκαρος, 1982.
• Ωδή στη Σαντορίνη · Με ένα σχέδιο του Γεράσιμου Στέρη. Αθήνα, Αρχείο Θηραϊκών Μελετών – Συλλογή Δημήτρη Τσίτουρα, 1984.
• Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1984.
• Ο μικρός ναυτίλος. Αθήνα, Ίκαρος, 1985.
• Ιουλίου λόγος. Αθήνα, 1991.
• Τα ελεγεία της οξώπετρας · Προμετωπίδα Κώστα Πανιαρα. Αθήνα, Ίκαρος, 1991.
• Η ποδηλάτισσα · Εικόνες Ελένη Καλοκύρη · Δημήτρης Καλοκύρης. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1991.
• Δυτικά της λύπης. Αθήνα, Ίκαρος, 1995.
• Εκ του πλησίον. Αθήνα, Ίκαρος, 1998.
ΙΙ.Μεταφράσεις
• Paul Eluard · Ποιήματα · Εισαγωγή και απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1936. (ανάτυπο των «Paul Eluard · Ποιήματα Ι-ΙΧ», Τα Νέα Γράμματα2, 3/1936, σ.232-236 και «Paul Eluard · (Une seule vision variee a l’ infini)», Τα Νέα Γράμματα2, 3/1936, σ.227-232)
• Paul Eluard · Από το «Δημόσιο Ρόδο» · Ελληνική απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, τυπ. Σεργιάδη, 1936. (ανάτυπο από το «Paul Eluard · Από το Δημόσιο Ρόδο», Τα Νέα Γράμματα2, 11/1936, σ.854-860.
• Pierre Jean Jouve · Ποιήματα · Εισαγωγή και απόδοση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, τυπ. Σεργιάδη, 1938. (ανάτυπο από τα «Pierre Jean Jouve · Ποιήματα Ι-ΧΧVΙΙ», Τα Νέα Γράμματα4, 10-12/1938, σ.761-773 και «Pierre Jean Jouve», Τα Νέα Γράμματα4, 10-12/1938, σ.754-760)
• Ζαν Ζιρωντού · Νεράιδα · Ονειρόδραμα σε τρεις πράξεις · Μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 1973.
• Μπέρτολντ Μπρεχτ · Ο κύκλος με την κιμωλία στον Καύκασο · Θρύλος σε πέντε πράξεις · Μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα, Εταιρία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, 1974.
• Δεύτερη Γραφή · Arthur Rimbaud – Comte de Lautreamont – Paul Eluard – Pierre Jean Jouve – Giuseppe Ungaretti – Federico Garcia Lorca – Vladimir Maiakovski. Αθήνα, Ίκαρος, 1976.
• Σαπφώ · Ανασύνθεση και απόδοση Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ίκαρος, 1984.
• Ιωάννης · Η Αποκάλυψη · Μορφή στα νέα ελληνικά Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1985.
• Κριναγόρας · Μορφή στα ελληνικά Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1987.
• Ζαν Ζενέ, Οι Δούλες. Αθήνα, Ύψιλον/Βιβλία, 1994.
ΙΙΙ.Δοκίμιο – Πεζά – Λευκώματα
• Ανοιχτά χαρτιά. Αθήνα, Αστερίας, 1974.
• Ο ζωγράφος Θεόφιλος. Αθήνα, Αστερίας, 1973.
• Η μαγεία του Παπαδιαμάντη. Αθήνα, Ερμείας, 1976.
• Σηματολόγιον. Αθήνα, Ερμείας, 1977.
• Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο. Θεσσαλονίκη, τραμ, 1978.
• Το δωμάτιο με τις εικόνες · Κείμενο Ευγένιος Αρανίτσης. Αθήνα, Ίκαρος, 1986.
• Ιδιωτική οδός. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1989.
• Τα δημόσια και τα ιδιωτικά. Αθήνα, Ίκαρος, 1990.
• Οδυσσέας Ελύτης. Άνδρος, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 1992.
• Εν λευκώ. Αθήνα, Ίκαρος, 1992.
• Οδυσσέας Ελύτης. Αθήνα, Ίκαρος, 1996.
• Ο κήπος με τις αυταπάτες. Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία, 1995.

sites.google.com

Κήποι Αλιάρτου / Gardens of Aliartos – ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ που θα’πρεπε όλοι να δούμε 
και να προβληματιστούμε !

Το ντοκιμαντέρ μέσα από μια ιστορική αναδρομή της ευρύτερης περιοχής της Κωπαΐδας αναδεικνύει την ομορφιά και την σημασία των «Κήπων Αλιάρτου» για ολόκληρη τη Βοιωτία, παραγωγής Δήμου Αλιάρτου, Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Εφηρμοσμένης Επικοινωνίας και τη συνεργασία του συλλόγου «Το Κοινόν των Βοιωτών για τον Πολιτισμό και το Περιβάλλον». (παραγωγή 2010)…

Οι «Κήποι Αλιάρτου» αποτελούν μοναδικό στη χώρα μας δείγμα Αγγλικής αρχιτεκτονικής κήπων ενώ στον ίδιο χώρο σώζονται αγροτό-βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κατοικίες και διοικητικά κτίρια του 19^ου  αιώνα της Αγγλικής εταιρείας «Lake Copais Co Ltd» η οποία το 1890 αποξήρανε με επιτυχία τη Λίμνη Κωπαΐδα και εκμεταλλεύτηκε την πεδιάδα μέχρι το 1953 όταν το Ελληνικό Δημόσιο εξαγόρασε το κτήμα.

Αν και τόσο η έκταση των «Κήπων»  όσο και τα κτίρια της Αγγλικής Εταιρείας έχουν κηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ιστορικά διατηρητέα μνημεία, ο Οργανισμός Κωπαΐδας και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως ιδιοκτήτες του χώρου αδυνατούν να τα συντηρήσουν επαρκώς και να τα αναδείξουν. 

Η εγκατάλειψη των «Κήπων» από τους ιδιοκτήτες της στερεί από τον Δήμο Αλιάρτου τη δυνατότητα ανάδειξης και αξιοποίησης του πολιτιστικού του αποθέματος προς όφελος των κατοίκων του Δήμου και της ευρύτερης περιοχής.

Στο ντοκιμαντέρ εκφράζουν τις απόψεις τους, μικροί και μεγάλοι επισκέπτες των Κήπων, αρχιτέκτονες, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, ο διευθυντής του Οργανισμού Κωπαΐδας, εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού και ο πρώην Δήμαρχος Αλιάρτου.

Το ντοκιμαντέρ μπορεί κανείς να το παρακολουθήσει στις παρακάτω διευθύνσεις και είναι ελεύθερα διαθέσιμο για εγκλεισμό (embed).

http://www.youtube.com/user/GardensDoc?feature=mhum#p/a

http://vimeo.com/user5976892/videos

Είναι σημαντικό να αναδειχτεί το θέμα, ειδικά σε μια περίοδο όπου συζητιέται έντονα η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας προς όφελος της τοπικής ανάπτυξης. 

Οι «Κήποι» θα πρέπει να αναδειχτούν γιατί με τις κατάλληλες ενέργειες μπορούν να βοηθήσουν την τόνωση της τοπικής οικονομίας η οποία εν μέσω κρίσης βρίσκεται σε ύφεση.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΟΥ Κ.ΣΤΕΦΑΝΟΥ "ΛΙΒΑΔΕΙΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΜΝΗΜΗΣ"

Εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα

Βασική προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός Λευκώματος είναι η ύπαρξη ενός πλούσιου φωτογραφικού-αρχειακού υλικού, που να έχει τη δυνατότητα να ταξιδεύει τον αναγνώστη στο Χώρο και στο χρόνο, που αυτό δημιουργήθηκε, και να του διηγείται µε απλά λόγια τα όσα είδε ή άκουσε.

Από τα παιδικά µου χρόνια επηρεασμένος από την ευαισθησία της μητέρας µου για την ιστορία της πόλης µας άρχισα να συγκεντρώνω φωτογραφίες, γκραβούρες, καρτποστάλ, βιβλία και καθετί που είχε σχέση µε τη Λιβαδειά. Η αγάπη µου για τη γενέθλια γη µε βοήθησε όλα αυτά τα χρόνια να ξεπεράσω τις χρονοβόρες και οικονομικές δυσκολίες, που συνάντησα, και µε το πέρασμα των χρόνων, ένα αξιόλογο υλικό βρέθηκε στα χέρια µου… 

Αυτό το υλικό δεν το θεώρησα ποτέ ιδιοκτησία µου αλλά απόκτημα όλων των ανθρώπων της Λιβαδειάς. Κινούμενοι από την ίδια αγάπη για την καταγραφή της ιστορικής πορείας της Λιβαδειάς πολλοί συμπολίτες µου, μεταξύ των οποίων ο Λευτέρης Τσόγκας, η Πόπη Καθάριου, ο Θανάσης Λάζος, η Λούλα Βασιληά, η Λουκία Στεφανοπούλου-Μήτα, ο Άρης Μέγας, ο Σπύρος Γουργιώτης και πολλοί άλλοι µου προσέφεραν υλικό από τα προσωπικά τους αρχεία. Τους ευχαριστώ ιδιαίτερα, όχι µόνο για το υλικό που µου προσέφεραν αλλά και για την σιωπηρή πρωτοβουλία τους. Το δημιουργικό αποτέλεσμα των χρόνων που πέρασαν καθώς και η αμέριστη συμπαράσταση των συμπολιτών µου ήταν η αφορμή για τη δημιουργία αυτού του Λευκώµατος.

Η Λιβαδειά έχει απασχολήσει κατά καιρούς αξιόλογους ντόπιους και ξένους ιστορικούς συγγραφείς. Η επαφή µου µε το έργο τους µου έδωσε τη δυνατότητα να αντλήσω πολύτιμες πληροφορίες και να σχηματίσω έτσι µια μικρή εικόνα για το παρελθόν της πόλης µας. Από τους αείμνηστους Τάκη Λάππα, Ευθύµιο Δάλκα, Αιµιλία Γιαννακούρου-Χατζηµανόλη και την εργογραφία πολλών άλλων διδάχτηκα πολλά και μπόρεσα να δω πιο σφαιρικά την ιστορική πορεία της πόλης µου.

Επειδή θεωρούσα πως τίποτα δεν πρέπει να χαθεί και πως όλα είναι µια συνέχεια του παρελθόντος µας, κρατούσα πάντοτε όλα τα πολύτιμα στοιχεία που αφορούσαν τη Λιβαδειά. Όμως οι τεράστιες οικονομικές θυσίες που απαιτεί η έκδοση ενός Λευκώµατος ήταν πολύ πάνω από τις δυνατότητές µου.

Έτσι βρέθηκα αντιμέτωπος µε μεγάλες δυσκολίες. Τα µέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λεβαδέων και ο Δήμαρχος κ.Τσιφής εκτίμησαν την προσπάθειά µου και στάθηκαν πολύτιμοι αρωγοί δίπλα µου αναλαμβάνοντας την έκδοση αυτού του Λευκώµατος.

Τους ευχαριστώ όλους

Κωvσταvτίvος Δ. Στεφάvου 

Συνέντευξη στην εφημερίδα «ΛΑΟΝΙΚΗ»

Μάϊος 2003

Αποσπάσματα από το Λεύκωμα

Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Στεφάνου για το υλικό που μας έστειλε

και μας ταξίδεψε σε μια άλλη Λιβαδειά !

ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ – ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ

Κάθε Νοέμβρη, ο νους και η καρδιά μας είναι εκεί, στο Πολυτεχνείο, στην εξέγερση των φοιτητών, της νεολαίας και ολόκληρου του ελληνικού λαού κατά της χουντικής τυραννίας, το Νοέμβριο του 1973. Το Πολυτεχνείο ήταν η κορυφαία εκδήλωση της επτάχρονης αντιχουντικής πάλης και μία από τις κορυφαίες στιγμές των αγώνων του λαού και της νεολαίας.

Από την αρχή του 1973 εκφράστηκε με ανεβασμένες μορφές πάλης η λαϊκή αγανάκτηση ενάντια στην αμερικανοκίνητη χούντα όπως η κατάληψη της Νομικής, το Φλεβάρη του 1973, η διαδήλωση στις 4 Νοέμβρη 1973, με αφορμή το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου, όπου έγιναν και συλλήψεις αλλά και η διαδήλωση 3.000 φοιτητών για συμπαράσταση στους συλληφθέντες στις 8 Νοέμβρη. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν στις σχολές…

        Δείτε φωτογραφίες και βίντεο

Την Τετάρτη 14 Νοέμβρη 1973, το πρωί εκατοντάδες φοιτητές του Πολυτεχνείου συγκεντρώνονται στο προαύλιο του Ιδρύματος. Αρχίζουν συνελεύσεις για να αποφασίσουν πώς θα αντιμετωπίσουν το νέο σχέδιο της χούντας για τηνυποταγή του κινήματος.

Συγκέντρωση γίνεται και στη Νομική που αποφασίζει να κατευθυνθεί στο Πολυτεχνείο.Στις 2.00 μ.μ., 5.000 περίπου φοιτητές έχουν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο, ενώ αρχίζει να μαζεύεται και άλλος κόσμος. Η Πατησίων δονείται από τα συνθήματα κατά της χούντας. Η Ασφάλεια κινητοποιείται και καλεί τους συγκεντρωμένους να αποχωρήσουν.

 

Οι συγκεντρωμένοι φοιτητές στο Πολυτεχνείο συγκροτούν μια επιτροπή κατάληψης. Κλείνουν οι πόρτες και στις 8.30 το βράδυ γίνεται η πρώτησυνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής. Αμέσως οι πρώτες προκηρύξεις σκορπίζονται στην Πατησίων που είχε κλείσει από τον συγκεντρωμένο κόσμο. Ακούγονται τα πρώτα συνθήματα «Ψωμί-παιδεία-ελευθερία», «20% για την παιδεία» και «Κάτω η χούντα».

Την Πέμπτη 15 Νοέμβρη 1973, η κατάληψη αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας που αρχίζει να συρρέει στο Πολυτεχνείο. Ως τις 9.30 το βράδυ η κατάληψη έχει πυκνώσει ενώ ο λαός στους γύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους, φωνάζει αντιαμερικανικά και αντιχουντικά συνθήματα. 

Οι συγκεντρωμένοι παραμένουν όλη τη νύχτα για συμπαράσταση στους φοιτητές της κατάληψης του Πολυτεχνείου.

Η ανταπόκριση του κόσμου ξεπερνά κάθε προσδοκία και για πρώτη φορά δημιουργείται η πεποίθηση ότι η χούντα μπορεί να πέσει. Ταυτόχρονα οι συνελεύσεις δίνουν και το ιδεολογικό στίγμα του αγώνα.

Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973 μπαίνουν

σε λειτουργία οι πομποί του ραδιοφωνικού

σταθμού στους 1.050 χιλιόκυκλους που

μεταφέρουν το μήνυματου αγώνα σε όλη την

Αθήνα που παρακολουθεί τα γεγονότα.

 Στις 9 το πρωί στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα και σχηματίζονται δύο μεγάλες διαδηλώσεις στην Πανεπιστημίου και στη Σταδίου.

Το μεσημέρι επιτροπή των αγροτών από τα Μέγαρα, που είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στις απαλλοτριώσεις της γης τους, επισκέπτονται τη Συντονιστική Επιτροπή και ο σταθμός μεταδίδει: «Ο λαός των Μεγάρων στέκεται και υπόσχεται να αγωνιστεί στο πλευρό του φοιτητικού και εργαζόμενου λαού… Ο αγώνας είναι κοινός… Δεν είναι μόνο για την πόλη των Μεγάρων ή το Πολυτεχνείο… Είναι για την Ελλάδα. Για το λαό της που θέλει να καθορίσει τη ζωή του. Να πορευτεί στο δρόμο της προκοπής. Βασική προϋπόθεση, η    ανατροπή της δικτατορίας και η αποκατάσταση της δημοκρατίας».   

Οι συγκεντρωμένοι έξω από το Πολυτεχνείο τραγουδάνε το «πότε θα κάνει ξαστεριά».

Το απόγευμα οι διαδηλωτές στο χώρο γίνονται χιλιάδες με συμμετοχή των εργατών. Έτσι στις 6 το απόγευμα αρχίζουν οι συγκρούσεις διαδηλωτών και Αστυνομίας με πολλούς τραυματίες.

Στις 7 το απόγευμα μεγάλη διαδήλωση κατευθύνεται στο Πολυτεχνείο και η Αστυνομία χτυπάει. Εμφανίζονται τεθωρακισμένα της Αστυνομίας και πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί. Στη Σόλωνος, στην Κάνιγγος, στη Βάθη,στην Αριστοτέλους, στην Αλεξάνδρας, στην πλατεία Αμερικής γίνονταιμάχες σώμα με σώμα.

Στις 9.30 η Αστυνομία απαγορεύει την κυκλοφορία στο κέντρο της Αθήνας μέχρι νεοτέρας διαταγής.

Στις 11 το βράδυ ο ραδιοσταθμός και τα μεγάφωνα καλούν τον κόσμο να μη φύγει. Οι αύρες έχουν κυκλώσει το χώρο του Πολυτεχνείου και ταδακρυγόνα έχουν πνίξει την περιοχή.

Όσοι μένουν ανάβουν φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα και στήνουν οδοφράγματα.

Λίγομετά τα μεσάνυχτα, ( Σάββατο 17 Νοέμβρη) τα πρώτα τανκς εμφανίζονται, ενώ στο νοσοκομείο που οργανώθηκε στο Πολυτεχνείο, μεταφέρονται όλο και περισσότεροι νεκροί και τραυματίες.

Στη 1 μετά τα μεσάνυχτα τα τανκς έχουν ζώσει το Πολυτεχνείο. Τα μεγάφωνα και ο ραδιοσταθμός μεταδίδουν: «Μην φοβάστε τα τανκς», «Κάτω οφασισμός», «Φαντάροι, είμαστε αδέρφια σας. Μη γίνετε δολοφόνοι».

Στις 1.30 τα τανκς ξεκινούν με αναμμένους τους προβολείς. Οι φοιτητές τοποθετούν μια «Μερσεντές» πίσω από την κεντρική πύλη για να εμποδίσει την είσοδο των τανκς. Οι φοιτητές είναι ανεβασμένοι στα κάγκελα, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο και φωνάζουν στους φαντάρους: «Είμαστε αδέρφια».

Δίνεται διορία 20 λεπτών για να βγουν οι έγκλειστοι, ενώ ένα τανκ παίρνει θέση απέναντι στην είσοδο. Η Συντονιστική Επιτροπή προσπαθεί να διαπραγματευτεί την ασφαλή έξοδο του κόσμου.

Ωρα 2.50, ξημερώματα του Σαββάτου 17 Νοέμβρη. Ο επικεφαλής αξιωματικός με μια κίνηση του χεριού του, δίνει την εντολή να ξεκινήσει το τανκ. Η πόρτα πέφτει και το τανκ συνεχίζει την πορεία του φτάνοντας μέχρι τις σκάλες του κτιρίου «Αβέρωφ». Μαζί του μπαίνουν ασφαλίτες και άντρες των ΛΟΚ. Πέφτουν πυροβολισμοί. Υπάρχουν φαντάροι που βοηθούν τους φοιτητές να φύγουν, αλλά στις εξόδους τούς περιμένουν ασφαλίτες και συλλαμβάνουν και τους κυνηγούν , οι κάτοικοι των γύρω πολυκατοικιών τους προσφέρουν άσυλο.

Στις 3.20 δεν υπάρχει πλέον κανένας στο Πολυτεχνείο έχει εκκενωθεί πλήρως.

Πολλοί φοιτητές φοβούμενοι την σύλληψη, αν και βαριά τραυματισμένοι, αρνούνται τη μεταφορά τους στο νοσοκομείο.

Η δικτατορία δηλώνει 34 νεκρούς και 840 συλλήψεις. Με τη μεταπολίτευση δηλώθηκαν άλλες 21 τουλάχιστον περιπτώσεις θανάσιμου τραυματισμού και τουλάχιστον 2.400 συλλήψεις.

Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες έγραφαν. 

Η εφημερίδα κυκλοφόρησε την 17η Νοεμβρίου με τίτλο «3 μετά τα μεσάνυχτα Τα τανκς Κατέστειλαν Την Εξεγερσι».

Στο χρονικό της αναφέρει: «Η τριήμερη φοιτητική εξέγερσις, που άρχισε το μεσημέρι της παρελθούσης Τρίτης με επίκεντρο το Πολυτεχνείο κατεστάλη σήμερα τα ξημερώματα από τα τανκς που άρχισαν να κατεβαίνουν στο κέντρο της Αθήνας, στις 2 μετά τα μεσάνυχτα και αφού είχαν προηγηθεί σκληρές ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και φοιτητών σε μεγάλη έκτασι στο κέντρο των Αθηνών, με αποτέλεσμα κατά πρωινές πληροφορίες, τέσσερις νεκρούς και δεκάδες τραυματίες».

Στο άρθρο της «Τι λένε αντιπολίτευση και κυβέρνησι για τα γεγονότα», γράφει: Η αντιπολίτευση με χθεσινές δηλώσεις των εκπροσώπων της κκ.ΠΚανελλοπούλου και Γ. Μαύρου, έλαβε σαφή θέσι συμπαραστάσεως στο φοιτητικό κίνημα και τους φοιτητές, που ‘αποτελούν, όπως τονίζουν, την πρωτοπορία του Έθνους στο δρόμο της Δημοκρατίας'».

Στις εσωτερικές σελίδες έχει ρεπορτάζ από το χρονικό των μαχών και την έφοδο των τανκς και επίσης παρουσιάζει τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας.

Η εφημερίδα κυκλοφόρησε με τίτλο «Εξεκενώθη το Πολυτεχνείο, Επενέβησαν Άρματα Μάχης». Σύμφωνα με τις πληροφορίες εξάλλου της εφημερίδας,»θεωρείται πολύ πιθανή Αιφνίδια Επιστροφή Καραμανλή», ο οποίος φαίνεται να πιέζεται από πολιτικούς φίλους για να πάρει την παραπάνω απόφαση.

Το χρονικό των γεγονότων είναι εκτενέστατο όπως άλλωστε και τις προηγούμενες ημέρες στην ίδια εφημερίδα, ενώ αναφέρονται τα ονόματα των νεκρών και ο αριθμός των τραυματιών και των συλληφθέντων. Κάτω αριστερά, στην πρώτη σελίδα, φιλοξενείται και το σχόλιο του «Βηματος»που αναφέραμε πιο πάνω. Επίσης στην πρώτη σελίδα παραθέτει τις «Δηλώσεις των πολιτικών και της Κυβέρνησης»

Στις εσωτερικές σελίδες έχει πολύ καλό ρεπορτάζ μέσα από το Πολυτεχνείο. Γράφει για τις ολονύχτιες συνελεύσεις των φοιτητών, παραθέτει την ανακοίνωση τους, τις δραματικές εκκλήσεις τους και τη στιγμή της επίθεσης.

Τα Νεα παραθέτουν στις εσωτερικές σελίδες τους και το πρώτο μήνυμα που απέστειλε ο Ανδρέας Παπανδρέου στην Ελλάδα από το Τορόντο του Καναδά.

Η εφημερίδα κυκλοφόρησε με τίτλο «Νεκροί και Τραυματίες στο Κέντρο των Αθηνών». Προτάσσει επίσης τις καταλήψεις και τις διαδηλώσεις σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα και τις συνεχείς εκκλήσεις των φοιτητών. Στις εσωτερικές σελίδες φιλοξενεί τις δηλώσεις της «κυβέρνησης» και των πολιτικών Π. Κανελλοπουλου, Γ. Μαυρου, Ι Ζιγδη και Α. Παπανδρέου.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το «Δίδαγμα» της εφημερίδας στην πρώτη σελίδα, το οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων: «Από την όλη μέχρι τώρα στάση του ελληνικού λαού και από την διαδρομή των τελευταίων εξήμισυ ετών, μέχρι και των γεγονότων των ημερών αυτών, θα έπρεπε να είχε ήδη πεισθεί η σημερινή Κυβέρνηση πως μοναδική διέξοδον αποτελεί η πραγματική αποκατάσταση της ανόθευτης λαϊκής κυριαρχίας. Στις κρίσιμες αυτές ώρες, υποδηλώνεται πόσον ασύμφορη είναι η εμμονή σε αυταρχικά καθεστώτα. Ο ελληνικός λαός στο σύνολό του, καθώς και οι πραγματικοί του φίλοι στην Ευρώπη, επιθυμούν την πολιτική γαλήνη για τον τόπο μας. Όχι όμως με μιαν επιβεβλημένη αποτελμάτωση που προκαλεί περιοδικά επικίνδυνες εκρήξεις δυσφορίας, αλλά δημοκρατικήν ομαλότητα που θα ετερμάτιζε μιαν αποδεδειγμένα μη βιώσιμη κατάσταση».

Κείμενο : Γιώργος Φιωτάκης

ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΞΥΛΟΥΡΗ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ: ΕΝΑ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΩΠΑΪΔΙΚΗ ΓΗ

Ο  Αντώνης   Μαζαράκης  
Ολοκληρώνει ένα μοναδικό φωτογραφικό και επιστημονικό  έργο για την Κωπαιδα. 

1200 φωτογραφίες υψηλής αισθητικής , 
6  Ενότητες , 700 σελίδες.  

Τεχνικά έργα αποξήρανσης, Γεωμορφολογια, 
Αρχαιότητα, Οικοσύστημα, Δραστηριότητες και Τοπική κοινωνία

Ο στόχος για την δημιουργία αυτού του μνημειώδους  φωτογραφικού έργου, του Αντώνη Μαζαράκη , είναι, ότι θέλησε μέσα από 1200 φωτογραφίες υψηλής ποιότητας και αισθητικής να γεφυρώσει την Αρχαία και νεώτερη ιστορία της Κωπαϊδας και του ευρύτερου χώρου της , με την σύγχρονη μορφή της και να μείνει ως πολιτιστική κληρονομιά για τις νέες και επόμενες γενεές !! …

Ευχαριστούμε πολύ τον Αντώνη Μαζαράκη για το  υλικό που  μας έστειλε , 
κάνοντάς μας συνταξιδιώτες στο δικό του φωτογραφικό ταξίδι στην Κωπαϊδική γη.

Έχοντας κυρίαρχο στοιχείο τη φωτογραφία, και κρατώντας τον χρόνο, θέλησε να διασωθεί στην μνήμη της νέας γενιάς και όχι μόνον , μέσω της εικόνας ,η σύγχρονη μορφή της Κωπαϊδος και του φυσικού της περιβάλλοντος , προσδίδοντας με την Αρχαιότητα, μια διαχρονική πολιτιστική αξία σε αυτόν τον τόπο.

Είναι γνωστό ,ότι με την οριστική αποξήρανση της λίμνης Κωπαϊδος ( 1893-1931) άλλαξε η ροή και η ιστορία ολοκλήρου σχεδόν της Βοιωτίας.

Για το γεγονός αυτό , έχουνε γραφθεί εξαιρετικά βιβλία προσδιορίζοντας την σημασία και την αναγκαιότητα του έργου αυτού , το οποίο άλλωστε αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο δημόσιο έργο μετά την απελευθέρωση του έθνους .

Η Κωπαϊδα ποτέ δεν θα σταματήσει να γοητεύει. Ποτέ δεν θα ξεθωριάσει η λάμψη της και το ιστορικό της μεγαλείο.

Για να μπορέσει να διατηρήσει αυτήν την αίγλη και διαχρονική της αξία, θα έπρεπε να υπάρξουν άνθρωποι οι οποίοι με την αγάπη τους για τον τόπο , αλλά και με σεβασμό για την ιστορική της διαδρομή να μπορέσουνε να μεταδώσουνε αυτήν την διαχρονική αξία στις επόμενες γενεές!!

Αυτό ακριβώς έρχεται να επιτύχει ένας άνθρωπος ο οποίος έζησε και μεγάλωσε στην Αλίαρτο, στον χώρο αυτόν ο οποίος αποτέλεσε το κέντρο όλων των ιστορικών γεγονότων που έχουνε να κάνουνε με τα έργα της αποξήρανσης της άλλοτε λίμνης Κωπαϊδος και όχι μόνον.

Ο Αντώνης Μαζαρακης διαμένει και εργάζεται στην Αθήνα έχοντας διατελέσει και συνεχίζει να διατελεί Εμπορικός Δντης σε μεγάλες Ελληνικές επιχειρήσεις.

Η Αλίαρτος όμως γι’ αυτόν αποτελεί το ποιο γλυκό κομμάτι της ζωής του.

Έζησε  σ’ αυτήν τα μαθητικά του χρόνια όπου αγάπησε τον τόπο αυτόν , αγάπησε τους ανθρώπους του, και αποτελεί ακόμα και σήμερα όπου την επισκέπτεται πολύ συχνά, ένα ευχάριστο διέξοδο στην σκληρή καθημερινότητα της Αθήνας.

Με αφετηρία την Αλίαρτο όλα αυτά τα χρόνια, από το 1965 έως σήμερα, έχει γνωρίσει σχεδόν ολόκληρη την Βοιωτία με τον ένα ή άλλο τρόπο και έχει δημιουργηθεί μια αμφίδρομη σχέση αγάπης και σεβασμού με πάρα πολλούς ανθρώπους της, κάτι που του δίνει το κίνητρο να έρχεται συχνά στην πόλη που αγάπησε τόσο πολύ.

Παράλληλα με την επαγγελματική του καριέρα πάνω από 20 χρόνια ασχολείται με την φωτογραφία.

Έχει βραβευθεί με πανελλήνιο βραβείο φωτογραφίας στην κατηγορία «Φύση» το 1986. Έχουνε αναρτηθεί τα έτη 1994 και 1997 φωτογραφίες του σε σημαντικές εκθέσεις στην Αθήνα και διατελεί μέλος της φωτογραφικής λέσχης Βορείων  προαστίων, μέλος της Ελληνικής εταιρίας για την προστασία της φύσης, και μέλος της Ελληνικής ορνιθολογικής εταιρίας Αθηνών.

Όλα άρχισαν για τον Αντώνη Μαζαράκη στις αρχές του 2006 όταν διάβασε ένα βιβλίο σχετικό με την αποξήρανση της τότε λίμνης της Κωπαϊδος. Τον εντυπωσίασαν τόσο πολύ όλα αυτά τα γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν αλλά και μετά την αποξήρανση της περιοχής αυτής, ώστε φρόντισε και ενημερώθηκε πάρα πολύ και εμπεριστατωμένα για την ιστορική διαδρομή της. Άρχισε λοιπόν εφοδιασμένος με πολύ γνώση για την Κωπαϊδα να την επισκέπτεται στην αρχή αραιά και όσο περνούσε ο χρόνος και έβλεπε ότι εκεί είναι κρυμμένο ένα τόσο σημαντικό πολιτιστικό μνημείο της κληρονομιάς του Βοιωτικού χώρου αλλά και του Έθνους γενικότερα, άρχισε δειλά δειλά να φωτογραφίζει τα ιστορικά  σημεία της Κωπαϊδος, όπου συνεχίστηκε αυτό με τον ίδιο χαμηλό  αλλά σταθερό ρυθμό και το έτος 2007.

Φωτογραφίζοντας το 2006 και 2007 τα τεχνικά κυρίως έργα έβλεπε δίπλα του μια παράπλευρη φυσική ομορφιά η οποία είχε να κάνει με το περιβάλλον. Την χλωρίδα και την πανίδα.

Παρατηρούσε ότι κάθε φορά που περνούσε από το ίδιο σημείο, ποτέ το τοπίο  δεν ήτανε πάντα το ίδιο. Το άλλαζε η φύση. Αυτός ήτανε και ο λόγος όπου άρχισε να φωτογραφίζει και το φυσικό περιβάλλον το οποίο συντρόφευε τα τεχνικά έργα της αποξήρανσης με έναν μαγευτικό τρόπο!

Μπαίνοντας το 2008 ήλθε και φούντωσε η διάθεσή του να φωτογραφίζει την Κωπαϊδα η οποία κορυφώθηκε το 2008 και 2009.

Στις αρχές του 2008, όπως ο ίδιος  αναφέρει, βλέποντας ότι μέσα στην Κωπαϊδα συνυπάρχουνε με έναν αρμονικότατο τρόπο  η φύση, τα τεχνικά έργα, οι άνθρωποι, το οικοσύστημα, και η αρχαιότητα, πήρε την μεγάλη απόφαση η οποία υπήρξε καταλυτική τόσο για την προσωπική του φιλοδοξία όσο και για το ίδιο το φωτογραφικό  έργο που είχε ξεκινήσει να κάνει.” ΘΑ ΤΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΩ ΟΛΑ’ Τίποτα δεν θα αφήσω έξω. Θα το κάνω για τον τόπο, θα το κάνω για τα νέα παιδιά που δεν γνωρίζω αν θα συνειδητοποιήσουνε  ποτέ  τον φυσικό και τεχνικό πλούτο που κρύβει αυτή η περιοχή, αναφέρει με ασίγαστο πάθος ο Αντώνης Μαζαρακης.

Από το 2006 έως και το 2009 επί 4 συνεχόμενα χρόνια φωτογράφιζε ασταμάτητα την Κωπαϊδα, χρησιμοποιώντας αυτοκίνητα  και  αεροπλάνα τύπου TRIKE ,  διαθέτοντας τον ελεύθερο χρόνο του για την υλοποίηση αυτού του έργου, κατόρθωσε να ολοκληρώσει την φωτογραφική κάλυψη  και να βρίσκεται πλέον πολύ κοντά στο τέλος αυτού του φωτογραφικού ταξιδιού.

Με την βοήθεια του αεροπλάνου κατορθώνει να αποτυπώσει την κάτοψη της Κωπαϊδος και να αποτυπώσει με τον πλέον παραστατικό τρόπο το σύστημα της αποξήρανσης με τα περιφερειακά και συγκλίνοντα ποτάμια του Κηφισού και του Μέλανος καθώς επίσης της κεντρικής και εσωτερικής τάφρου με το πλέγμα των δευτερογενών και τριτογενών διωρύγων με τους υδατοφράκτες και τα φράγματα .

Φωτογράφισε τα γεφύρια τα tunnels, τις διώρυγες, τα φυλάκια, τις αποθήκες, τις εγκαταστάσεις των Άγγλων , ριζομυλο, νερόμυλο, κεντρικές αποθήκες, τον οικισμό με τους περίφημου κήπους και γενικά όλο το αγροτοβιομηχανικό συγκρότημα το οποίο διαδραμάτισε σημαντικό, ρόλο όχι μόνο στην αποξήρανση αλλά και για την ανάπτυξη γενικότερα όλου του Βοιωτικού χώρου.

Συνεχίζοντας το φωτογραφικό του ταξίδι φωτογράφισε τις δραστηριότητες τις Κωπαϊδος ( γεωργία , κτηνοτροφία , μελισσοκομία , ιχθυοτροφία, αεροδρόμια , ιπποφορβεία, χωρίς να παραβλέψει τους εργάτες τα μηχανήματα και ότι άλλο αποτελεί δραστηριότητα μέσα στον χώρο αυτόν της άλλοτε λίμνης.

Φυσικά αυτό που όπως λέει ο ίδιος τον εντυπωσίασε και του χάρισε μοναδικές στιγμές ήτανε η φωτογράφηση του οικοσυστήματος. Εκατοντάδες φωτογραφίσεις σε αγριολούλουδα  πουλιά , έντομα ,πεταλούδες , ζώα σε ένα εκπληκτικό συνδυασμό χρωμάτων και φυσικής ομορφιάς. Κορμοράνους , ερωδιούς , πελαργούς , γλάρους , γεράκια , κιρκινέζια , σπίνους , κοκκινολαίμηδες , καρδερίνες , κοτσύφια είναι μερικά από τα πουλιά που φωτογράφισε στα 4 αυτά χρόνια .  Εκατοντάδες και τα αγριολούλουδα σπάνιας ομορφιάς τα οποία μαζί με τις δεκάδες  πεταλούδες, αράχνες, ακρίδες, λιβελουλες, και πλήθος από ζώα και ερπετά φίδια , ασβούς , αλεπούδες σε ένα ασύλληπτο κρεσέντο φωτογράφησης του Αντώνη Μαζαράκη.

Παράλληλα με  αυτό το μεγαλείο της φωτογράφησης της φύσης που  καθιστά την Κωπαϊδα έναν χώρο ο οποίος χαρίζει ενέργεια και ζωή , άρχισε πριν 4 χρόνια όπως και στα άλλα θέματα του να φωτογραφίζει τις αρχαιολογικές αξίες της .

Μέσα από 100 φωτογραφίες υψηλής αισθητικής  ο  Αντώνης Μαζαράκης παρουσιάζει  το Αρχαιολογικό της μεγαλείο.

Φωτογράφισε τα αρχαία υδραυλικά έργα αποξήρανσης της λίμνης Κωπαϊδος κατά τον 14 πχ αιώνα  δημιουργίας ενός εκπληκτικού λαού , του λαού των Μινύων οι οποίοι έζησαν και μεγαλούργησαν επί πολλούς αιώνες στην Βοιωτία και ειδικότερα στον Ορχομενό , και οι οποίοι θεωρούνται από την Ευρώπη ως μοναδικοί  στα υδραυλικά έργα της εποχής τους. Φωτογράφισε την μεγάλη καταβόθρα , την σήραγγα των 2.500 μέτρων  όπου έφευγαν τα νερά της Κωπαϊδος προς τα σκορπονέρια του Ευβοϊκού κόλπου, τα αρχαία αναχώματα , τον θολωτό τάφο του Μινύα, το αρχαίο θέατρο, την Παναγία την Σκριπου, τους καταλανικούς πύργους, το Μαντείο του Τροφωνίου, τις σπηλιές και καταβόθρες, τα μεγάλα σπήλαια της περιοχής της Κωπαϊδος, την ακρόπολη της αρχαίας Αλιάρτου και Ορχομενού, τον Πτωο Απόλλωνα, αρχαίες εκκλησίες εντός σπηλαίων, τον λόφο του Γλα , όπου με την μεγάλη αρχαιολογική τους σημασία  προσδίδουν με αυτόν τον τρόπο μια διαχρονική αξία σε όλον τον Βοιωτικό χώρο.

Τέλος δεν ήτανε δυνατόν να μην φωτογραφίσει με τον δικό του μοναδικό τρόπο, την τοπική κοινωνία της περιοχής η οποία διαδραμάτισε μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση της σημερινής σύγχρονης μορφή της.

Αυτό που πρέπει να αναγνωρίσουμε στον Αντώνη Μαζαράκη , στον δημιουργό αυτού του εκπληκτικού φωτογραφικού βιβλίου , είναι το πάθος , η ευαισθησία , και η αγάπη  με την οποίαν φωτογράφισε την Κωπαϊδα.

Το πάθος του φαίνεται από τις φωτογραφίσεις που έκανε και δείχνουν κίνδυνο , και δράση , όπως ( αεροφωτογραφίσεις ,tunnels , διώρυγες σπήλαια , σπηλιές , καταβόθρες).

Η ευαισθησία του βγαίνει μέσα από την φωτογράφηση του οικοσυστήματος και αποτυπώνεται πάνω στα αγριολούλουδα , πάνω στα πουλιά πάνω στην φωτογράφηση του τοπίου όπου με 300 φωτογραφίες εξαιρετικής ποιότητος φαίνεται το συναίσθημα το οποίο εκφράζεται με ένα ιδιαίτερο και ξεχωριστό  τρόπο .

Ενώ ο Αντώνης Μαζαράκης είχε ολοκληρώσει το φωτογραφικό του αυτό ταξίδι, και ήτανε προ των πυλών της έκδοσης αυτού του πολύτιμου φωτογραφικού έργου, 5 καθηγητές  από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και από το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανάμεσα τους και ο τ. Πρύτανης  του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, Γεωλόγοι , καθηγητές της γεωργικής υδραυλικής, αρχαιολόγοι , ειδικοί επιστήμονες σε θέματα διαχείρισης των υδατίνων πόρων, ταξινόμοι βοτανολόγοι , εντομολόγοι , οι περιβαλλοντολογικοί φορείς WWF, Ελληνική εταιρία προστασίας της φύσης , Ελληνική ορνιθολογική εταιρεία  , σπηλαιολόγοι της Έλληνικής σπηλαιολογικής εταιρίας , προκειμένου αυτό το φωτογραφικό λεύκωμα να αποτελέσει ένα μνημειώδες έργο, που θα αποτελέσει κίνητρο για την ανάδειξη αυτού του μνημείου της πολιτιστικής μας κληρονομιάς , δηλαδή την Κωπαϊδα , προσέγγισαν με εξαιρετικά και επιστημονικά άρθρα  και τις 6 φωτογραφικές ενότητες του Αντώνη Μαζαράκη, προσδίδοντας του πέραν της αισθητικής και φωτογραφικής κάλυψής του και εκπαιδευτικό περιεχόμενο, το οποίο με τις επιστημονικές του προσεγγίσεις , να αποτελέσει έναν φάρο πολύτιμων γνώσεων τόσο για τους παλαιότερους και τους σημερινούς ανθρώπους , όσο κυρίως για τις νεότερες και επόμενες γενεές!!

Το μοναδικό αυτό έργο το οποίο θα αποτελείται από 700 σελίδες με χοντρό εξώφυλλο μεγάλου μεγέθους και θα είναι πολυτελούς έκδοσης , θα παρουσιαστεί στην Αλίαρτο , στον χώρο του οικισμού των Άγγλων μηχανικών και μετέπειτα Οργανισμού Κωπαϊδος .

Η ημερομηνία  παρουσίας του θα είναι κατά πάσα πιθανότητα την ερχόμενη Άνοιξη ή το αργότερο, το  φθινόπωρο του επόμενους έτους,  κάτι που θα δημοσιεύει και θα ενημερώσει τον κόσμο της Βοιωτίας  τόσο μέσω των τοπικών εφημερίδων όσο και από τα μέσα τηλεοπτικών καναλιών, γεγονός που θα προσδώσει ιδιαίτερη αίγλη και αξία στον Ιστορικό αυτό τόπο της Βοιωτίας.

Το φυτό αυτό που φωτογραφήθηκε από τον Αντώνη Μαζαράκη στην Κωπαϊδα στις 26 Ιουνίου  2009, επισημαίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.  Χαρακτηρίστηκε με το όνομα oenothera speciosa (Onagraceae) και προστίθεται στην Ελληνική χλωρίδα ως νέο  είδος. Ο κ Μαζαράκης το έδωσε για προσδιορισμό στον κ Γ.Σφήκα ο οποίος το έστειλε στην Κοπεγχάγη στην συνεργάτιδά του Κit Τan. Αυτή είναι η πρώτη φορά που επισημαίνεται για την Ελληνική χλωρίδα. Πρόκειται για ένα φυτό ιθαγενές του  Μεξικού και των νοτιοανατολικών Ηνωμένων Πολιτειών.

Στοιχεία φωτογράφησης
Νομός Βοιωτίας, Βορειοδυτικές παρυφές της κωπαϊδος
38ο 25’ Βορεια, 23ο  05’ Ανατολικά.
26 Ιουνίου 2009
Φωτογράφος  Μαζαράκης  Αντώνης

Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση ή οποιαδήποτε άλλη χρήση 

των φωτογραφιών, δίχως την άδεια του δημιουργού τους

8.25 πμ 15 Αυγούστου 1940 – Τορπιλισμός του καταδρομικού ΕΛΛΗ